قاجار امپراطورلوغونون چؤکوشو و ایرانین قورولدوغوندان سونرا، حاکمیت و یؤنتیم، هر زمان فارسلار ویا فارس‌لیق‌دا آسیمیله اولموش باشقا میللیت‌لردن اولان انسان‌لارین الینده اولموشدور. ایران قورولدوغوندان بری، ملییت و اتنیک مسئله‌سی ایله هر زمان قارشی قارشیا اولوب و بیر چوخ سیاسی پولیتیکا و قرارلار، یالنیز ملییت چاتیشماسی و رقابتی اوزه‌زین‌دن آلین‌میش‌دیر. آنجاق میللیت چاتیشماسی و پارادایمی هیچ بیر زمان سیاسی آلاندا گون‌دمه گلمه‌میش‌دی. اسلام دئوریمین‌دن سونراکی ایلک ایل‌لرده، سیاسی قرارلار عمومیت‌ده شیعی-سنی اساسین‌دا اولسا دا، رفسنجانی دؤنمیندن سونرا چیپلاق شکلیده مللییت اوزریندن و اؤزل‌لیک‌له فارس مللییت‌چیلیغی اوزریندن اولوردی. آما میللیت قاورامی، سیاسی پارادایما گیرمیردی. چونکو حاکمیتین بوتونو فارس میللیتی ویا آسیمیله اولموش باشقا میللیت‌لردن تشکیل تاپمیشدی. ائله بو فارس‌چی سیاست نتیجه‌سین‌ده، 20 ایل ایچینده فارس استان‌لاری فرهنگ، آموزش و تکنولوژی ساحه‌لرین‌ده سرعت‌له ایلرلرکن، باشقا اتنیک بؤلگه‌لر خصوصا آذربایجان بؤلگه‌سی عینی سرعت‌له گئری گئدیردی. آما اسلام جمهوریتینین سیاستی هر زمان ساغ-سول ویا اصلاح‌طلب-اصولگرا پارادایمی اوزریندن ده‌یرلن‌دیریلیب آنالیز ائدیلیردی.
.
پزشکیانین آدای‌لیغی و جمهور باشقان سئچیل‌مه‌سی بو پارادایمی ده‌ییش‌دیردی. آرتیق اصلاح‌طلب-اصولگرا پارادایمی ایله ایرانین سیاستینی آنالیز ائدیب آنلاماق امکانسیزدیر. بونو ایلک باشدا پزشکیان باشلاتدی، اوزونو اصول‌گرایِ اصلاح‌طلب آدلان‌دیریب، اصولگرا-اصلاح‌طلب ایکی‌لمی و پارادایمینین سونونا نقطه قویوب، هر فرصت‌ده “من تورکم” دئدی. بئله‌لیک‌له ایللردیر پرده آرخاسیندا اولان تورک-فارس ایکی‌لمی‌نی، سیاسی پارادایما چئوردی. اونون آردیندان سئچیم‌لرین بیرینجی توروندا، فارسلار (اصولگرا، اصلاح‌طلب و تحریم‌چی سئچمن‌لر)، ان منفور سیاستچی آما فارس اولان جلیلی‌یی، تورک پزشکیانا قارشی دستک‌له‌دیلر. اونا قارشین سئچیمین ایکینجی توروندا گونئی آذربایجان و تورکلرین چوخونلوغو(اصولگرا، اصلاح‌طلب و تحریم‌چی‌لر) سئچیمه قاتیلیب، تورک پزشکیانا سس وئریب، پزشکیانین قازانماسینا سبب اولدولار. بو گونه‌دک بو چاتیشمالار بو شکیلده دوام ائدیر، مثلا اردوغان‌ین پزشکیان ایله تلفن گوروشمه‌سی‌نین آردیندان، حاکمیتین فارس قولو، تهراندا تورک هاوا یوللاری‌نین آفیسینی باغلادی. آردیندان سپاهین “اقلیت مذهبی” آدینا 2 ذرتشتی فارسی، پزشکیانین کابینه‌سی‌نه سوخماغا چالیش‌دیغینی گؤردوک.
.
بو سیاسی چالخالانمالاری اصولگرا-اصلاح‌طلب ویا حاکمیت-اوپوزیسیون پارادایمی ایله آنلاییب آنلادماق امکانسیزدیر. بوندان سونرا ایران‌دا گئچن بیر چوخ سیاسی حادثه‌نی، یالنیز تورک-فارس پارادایمینی و چاتیشمالارینی دیققته آلاراق دوغرو شکیلده آنالیز ائدیب، آنلاییب، آنلادا بیله‌ریک. حتی آذربایجان جمهوریتی چوخ یاخیندا سفارتینی تهراندا آچاجاغینی اعلان ائتدیک‌دن سونرا، هر کس، حاکیمیتین فارس قولونون بونا قارشی نه ائده‌جه‌غینی دوشونور. یعنی آرتیق انسان‌لار، پزشکیانین و عمومیت‌ده ایرانین گه‌له‌جک سیاست‌لرینین چوخونو، یئنی پارادایم ایله تحلیل ائتمه‌یه چالیشیر. مثلا:
• هیچ کیم پزشکیانین نئچه وزیری اصلاح‌طلب، نئچه‌سی اصولگرا اولاجاغیندان دانیشمیر، هر کس پزشکیان نئچه وزیرینی تورک‌لردن، نئچه‌سینی فارسلاردان ویا باشقا میللیت‌لردن سئچه‌جه‌غینی دوشونور.
• پزشکیانین فرهنگ وزیری و آموزش وزیری، میللیت‌لرین حق‌لرینه اینان بیری‌لری اولاجاق می؟
• فارس‌لارین چوخونلوق‌دا اولدوغو مجلس ایله پزشکیانین مناسبتی نئجه اولاجاق؟
• سپاهین فارس قولو ایله تورک قولو آراسینداکی گیزلی رقابت و چاتیشمالار نه زمان اورتایا چیخاجاق؟
• هانکی استانلارا تورک استاندار، هانکی‌لره فارس استاندار سئچیله‌جک؟
• پزشکیان الهام علیف ایله گؤروشونده تورکجه دانیشاجاق می یوخسا فارسجا دانیشاجاق می؟
• حاکمیت‌ده اولان فارسلار، پزشکیانین ایلک سفرینی بیر تورک اؤلکه‌یه گئتمه‌یینه اجازه وئره‌جک‌لرمی؟
Bir yanıt yazın